Sular

 

Hades denilen hükmî pisliğin giderilmesi ve necaset denilen hakiki pisliklerin temizlenmesi genellikle su ile olur. Ancak her su ile temizlik yapılmaz. Temizliğin hangi sularla yapılıp yapılamayacağının bilinmesi gerekir. Bu itibarla sular mutlak ve mukayyed su olarak ikiye ayrılır:

 

1.Mutlak Sular: Bunlar: yağmur, dolu. kar. pınar, dere, ırmak, nehir, kuyu, göl ve deniz sularıdır. Su denilince de bunlar akla gelir.

 

2.Mukayyed Sular: Bunlar; kavun, karpuz, üzüm ve gül suyu gibi sularla, aslında mutlak su olduğu halde içine başka şeylerin karışması ile incelik ve akıcılığını kaybederek bozulan sulardır. Böyle sularla abdest alınmaz, gusül yapılmaz.

 

Hadesten taharette, hükmî pisliği izâleye elverişli olup olmaması yönünden mutlak sular beş kısımdır.

 

a)Hem temiz, hem de temizleyici olup kullanılması mekruh olmayan sular: Bunlar; rengi, kokusu, tadı bozulmamış, aslı değişmemiş ve kullanılmamış olan sulardır. Böyle sularla her türlü temizlik yapılır, abdest alınır, gusledilir. Bu sular hem içilir, hem de yemeklerde kullanılır.

 

b)Hem temiz hem de temizleyici olmakla beraber kullanılması mekruh olan sular: Bunlar; kedi, tavuk gibi evcil hayvanlarla, atmaca, şahin gibi yırtıcı kuşların artığı olan sulardır. Başka su varken bu türlü sularla abdest almak, gusul yapmak mekruhtur.

Başka temiz su olmaması halinde bu gibi suların kullanılmasında bir sakınca yoktur.

 

c)Kendisi temiz olduğu halde hükmî necaseti temizlemeyen sular:

Bunlar; abdest ve gusulde kullanılmış olan sulardır.

 

Böyle sulara "Mâ-i muşta'mel -kullanılmış su" denir. Bu sularla tekrar abdest alınmaz, gusul yapılmaz. Ancak bu kullanılmış su pis olmadığından isabet ettiği yeri kirletmiş sayılmaz. Bununla beraber abdest alan kimse bu gibi suların üzerine sıçramasından da sakınmalıdır.

 

d)Temiz Olmayan Sular: Bunlar: içine pislik karışan ve akar olmayan az sulardır. Akar veya büyük sulara pis bir şey düşer veya pislik karışır da bu pisliğin rengi veya tadı yahutta kokusu suda hissedilirse böyle sular da temiz değildir.

 

e)Şüpheli Sular: Bunlar; temiz olup olmadıkları şüpheli olan sulardır. Ehlî olan eşek ile katırın artığı olan sular böyledir. Bu gibi sularla pislik yıkanır. Ancak başka temiz su varken böyle bir su ile abdest alınmaz, gusül yapılmaz. Başka temiz su bulunmadığı takdirde ise bu su ile abdest alınır, gusul yapılır ve ihtiyaten de teyemmüm edilir.

 

Artık Sular

 

İnsan ve hayvanın içtikten sonra geriye bıraktığı suya "Artık Su" denir. Artık sularla ilgili hükümler dört kısımdır:

1.Temiz ve temizleyici olup kullanılması mekruh olmayan artıklar:

 

Bunlar, ağızları temiz olmak kaydiyle insanın, at, koyun, sığır ve deve gibi etleri yenen ehlî ve vahşi hayvanların ve kuşların artıklarıdır.

Bu artıklar hem temiz, hem temizleycidir. Her türlü temizlikte kullanılabilir.

 

Ağızlan temiz olmayanların artıkları ise temiz değildir. Şarap içen veya ağız dolusu kusan bir kimse bunun peşinden su içerse, artığı temiz olmaz.

 

2.Pis Olan artıklar: Bunlar: domuz, köpek, kurt, arslan gibi hayvanların artıklarıdır. Bunların artıkları temizlikte kullanılmaz ve içilmez.

 

3.Kullanılmaları Mekruh Olan Artıklar: Bunlar; kedinin, sokaklarda gezip dolaşan tavuğun, atmaca, şahin ve doğan gibi yırtıcı kuşların artıklarıdır.

 

Başka su varken bunların artıklarının temizlikte kullanılması mekruhtur. Ancak başka su bulunmazsa bunlarla temizlik yapılabilir.

 

4.Şüpheli Artıklar: Bunlar; eşek ve katırın artıkları olan sulardır. Bu artıkların kendileri temizdir fakat temizleyici olup olmadıkları şüphelidir. Başka su bulunmadığı takdirde bu sularla abdest alınır ve ihtiyaten de teyemmüm edilir.

 

 

Kuyuların Temizlenmesi

 

Yüzeyi yüz arşın (=68m2) genişliğinden az olan kuyu,- suyu ne kadar çok olursa olsun- "küçük havuz" sayılır.

 

Böyle bir kuyunun içine kan. sidik gibi sıvı bir pislik, yahut insan pisliği: kedi ve köpek gibi eti yenmeyen: tavuk, kaz ve ördek gibi eti yenen hayvanların pislikleri karışırsa veyahut kuyuya domuz düşerse -domuz ölmeden ve ağzı suya değmeden çıkarılsa bile- kuyunun suyu pislenmiş olur ve suyunun tamamen boşaltılması gerekir.

 

Kuyuya insan veya koyun ve keçi gibi büyük cüsseli bir hayvan düşüp ölürse, veya serçe ve fare gibi küçük hayvanlar düşüp öldükten sonra şişer veya dağılır yahut da tüyleri dökülürse yine kuyudaki suyun tamamen boşaltılması lâzımdır.

 

Bu saydıklarımız, başka bir yerde öldükten sonra kuyuya atılmış olurlarsa hüküm yine aynıdır. Bir kuyuda bir pislik, görüldüğü vakitten itibaren kuyu pislenmiş sayılır. Eğer kuyuda bir hayvan ölüsü görülür ve düştüğü vakit biliniyorsa o vakitten itibaren pislenmiş olur. Eğer hayvan ölüsünün kuyuya ne zaman düştüğü bilinmiyor ve şişmemiş ise ihtiyaten bir tam gün önce, şişmiş ise üç tam gün önce düşmüş kabul edilir.

 

O müddet zarfında böyle bir sudan abdest alanlar abdestlerini. gusul yapmış olanlar da gusullerini ve kıldıkları namazları iade etmeleri gerekir.

Böyle bir su ile yıkanmış olan elbiselerin de tekrar yıkanması icabeder.

 

Temizlik Nelerle Yapılır

 

Pislik bulaşan şeyleri temizlemenin birçok yolları vardır. Başlıcaları şunlardır:

1.Su İle Yıkayarak Temizleme:

 

"Hades" denilen ve hükmî pislik olarak nitelenen abdestsizlik, cünüplük. âdet ve lohusalık halleri temiz olan "Mutlak su "lar ile abdest almak ve güsul yapmak suretiyle giderilir. Su bulunmadığı takdirde bunların yerine teyemmüm edilir.

 

"Necaset-i Hakikiyye" denilen maddi pislikler de temiz olan sularla giderilir. Pislikler: a) Görünen pislik, b) Görünmeyen pislik olmak üzere ikiye ayrılır.

 

Görünen pislik ile kirlenen bir şey. su ile veya temiz bir mayi ile yıkanıp pislik giderilince temizlenmiş olur.

 

Görünmeyen pislik (sidik gibi) ile kirlenen bir şey. üç defa yıkanıp her defasında sıkmakla temiz olur. Üçüncü kere sıkılmada hiç su damlamayacak şekilde sıkılması gerekir.

 

Eğer yıkanan şey. halı. kilim, keçe gibi sıkılamayan bir şey ise, her yıkayışta su damlaları kesilinceye kadar bırakılır ve böylece temizlenmiş olur. Tamamen kurumasına gerek kalmaz. Böyle bir şey. akarsu içinde bırakılır veya üzerine çok su dökülerek yıkanırsa pislikten iz kalmayınca temizlenmiş olur. Ayrıca, bunun sıkılmasına ve kurutulmasına ve suya tekrar sokulmasına gerek yoktur.

 

Porselen olmayan ve üzerinde sırça bulunmayan, yani içine su çeken topraktan yapılıp ateşte pişirilmiş olan kaplar pislenince üç kere yıkanır ve her yıkayışta damlalar kesilmek üzere beklenir. Pisliğin kokusu tamamen giderilince kaplar temizlenmiş olur.

 

2.Silerek Temizleme:

 

Bıçak. cam. ayna. düz mermer, porselen ve madenî tepsi gibi şeyler pislenirse bu gibi şeyler, içine pislik emmediğinden bez veya toprakla silinmek suretiyle temizlenmiş olur.

 

3.Ateşle Yakarak Temizleme:

 

Bazı pis şeyler ateşle yakılınca temizlenir. Meselâ, tezek yanıp kül haline gelirse temiz olur. Bazı şeyler de su ile kaynatılarak, bazı maddeler de kazımak suretiyle temizlenir.

 

Ayrıca günümüzde pek çok temizleme cihazı geliştirilmiş ve çeşitli temizlik maddeleri üretilmiştir. Bu sebeple kir ve pisliklerin giderilmesi kolay hale geldiğinden temizliğin daha iyi bir şekilde yapılabilmesi için bunlardan imkânlar ölçüsünde yararlanılması gerekir.